مصالح هوشمند مصالحی هستند که می توانند با تغییرات محیطی انطباق پیدا کنند. این مصالح در برابر تاثیرات فیزیکی و شیمیای محیط انعطاف پذیر هستند و ویژگی های خود را به صورت برگشت ناپذیر تغییر می دهند. آن ها قابلیت درک رویدادها و تغییرات محیطی را دارند و نسبت به آن واکنش نشان می دهند. این مصالح در مقابل اشعه UV، میدان مغناطیسی، فشار، دما و محیط شیمیایی عکس العمل نشان می دهند و خواص خود را با توجه به آن محرک تغییر داده و با آن محیط تطبیق پیدا می کنند. یکی از متریال های هوشمند که جایگاه بسیار ویژه و حیاتی در امور ساختمانی به خود اختصاص داده، بتن می باشد. بتن هوشمند جدیدترین بتنی است که از مزایای منحصر بفرد برخوردار بوده و مقاومت و طول عمر سازه را تضمین می کند.
امروزه با پیشرفت تکنولوژی نوعی بتن به نام بتن هوشمند ساخته شده است که دارای قابلیت ها و ویژگی های منحصر به فردی بوده و مقاومت بسیار بالایی در برابر بتن معمولی دارد. بتن هوشمند به بتنی گفته می شود که به آن الیاف پلیمری و نانو ذرات سیلیس اضافه می شود. افزودن نانو ذرات سیلیس به ساختار بتن معمولی باعث ایجاد واکنش پوزولانی در کریستال های هیدروکسید کلسیم شده و ژل یکدست و نامحلول هیدروکسید کلسیم سیلیکات ایجاد میشود.نانو سیلیس با سیمان هیدراته چسبندگی بسیار قوی ایجاد میکند و مانع از رشد بیشتر بلورهای هیدروکسید کلسیم میشود. این ماده ترک های ریز را پر میکند و باعث متراکم شدن ساختار سیمان میشود. بتن هوشمند دوام و طول عمر سازه های بتنی را بالا برده و باعث کاهش نفوذ پذیری بتن میشود این متریال جزء پر کاربردترین مصالح در دنیا میباشد بتن معمولی شکننده و ترد است و در صورت وارد آمدن فشار و نیروی زلزله ترک خورده و باعث فرو ریختن سازه میشود.
بتن هوشمند گرمازا یکی دیگر از انواع بتنهای هوشمند نوع گرمازا است که در واقع اشاره به بتنی دارد که از روش گرمایش مقاومتی الکتریکی و اثر ژول بهره میبرد. به همین دلیل است که برخی آنها را بتنهای الکتروترمال هم مینامند. این نوع بتن طبق آخرین تکنولوژی روز دنیا طراحی و ساخته شده است. این نوع بتن مجهز به سنسورهای حساس به دماست و نوعی مانیتورینگ برای کنترل درجه حرارت و تغییرات دمایی در شرایط مختلف می باشد .از بتن گرما زا برای باز کردن مسیر جاده ها, باندهای فرودگاه و پل هایی که در اثر بارش برف مسدود شده اند استفاده می شود. این نوع بتن هزینه های برف روبی و نگهداری راه, ترافیک در فصل سرما و تصادفات و خسارت های مالی را کاهش داده و باعث افزایش ایمنی جاده ها می شود. در صورت استفاده از این بتن نیازی به نمک پاشی جاده ها و راه ها نیست.
مقاومت و فشردگی بتن هوشمند ضد انفجاری با توجه به شدت ضربه وارد آمده به آن افزایش می یابد. بتن ضد انفجاری در مکان هایی مانند پتروشیمی, پالایشگاه, نیروگاه و سدهایی که محافظت از سازه امری حیاتی ست مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع بتن در هنگام وارد آمدن ضربه رفلکس دینامیکی از خود نشان میدهد و در شرایط وجود ضربه مقاومت کششی آن ۳ برابر مقاومت فشاری افزایش یافته و رواداری آن در شرایط بمب های آتش زا فوق العاده است.
هر گونه ترک خوردگی در سطح بتن منجر به نفوذ مواد شیمیایی خورنده در سازه هایی می شود که در محیط های شیمیایی قرار دارند. این ترک ها به مرور زمان استحکام سازه را کاهش می دهند و منجر به تخریب آن می شوند. از این رو به منظور کنترل و ترمیم انواع ترک خوردگی، به بتن مواد نانو اضافه می کنند تا خاصیت ترمیم شوندگی آن تقویت گردد بتن خود ترمیم بهترین بتن برای ساخت سازه در محیط های خورنده و شیمیایی است. استحکام و پایداری بتن توسط این ترکها که مجرای بسیار مناسبی برای عبور سیالات و گازها است تهدید میشود. علاوه بر ساختار خود بتن، در صورتی که ترکها برطرف نشوند و پیشرفت آنها ادامه یابد به احتمال زیاد آرماتوربندی بتن نیز آسیب های جدی خواهد دید. بنابراین کنترل پهنا و عمق این ترکها در اسرع زمان ممکن از اهمیت ویژهای برخوردار است. خود ترمیمشدگی در بتنها یک پدیده شناخته شده است و به صورتهای بسیار مختلفی در بتن تهبیه شده است که یکی از رایجترین آنها خود ترمیمشدگی خودزا است. بر اساس آن خود ترمیمشدگی در بتنها به دلیل هیدراسیون مواد کلینکر یا کربنات سازی کلسیم هیدروکسید صورت میگیرد.
این نانو بتن به دلیل عملکرد فوتوکاتالیستی منجر به از بین رفتن آلودگی ها و یا کاهش آن ها می شود. این بتن بهترین گزینه برای ساخت سازه های نمایان، مبلمان بتنی شهری و کفپوش پیاده روها که در معرض گرد و غبار و آلودگی هوا قرار دارند می باشد. هنگامی که به بتن، نانو ذرات دى اکسید تیتانیوم افزوده شود، نه تنها مقاومت خمشی و فشاری آن افزایش پیدا می کند بلکه سرعت هیدراتاسیون آن بالا رفته و بتن خاصیت خود تمیزشوندگی پیدا می کند.وقتی فتوکاتالیستها درون یا روی ساختار بتن استفاده میشوند، مواد آلی نظیر لکههای کثیف شامل دوده، روغن ارگانیسمهای زیستی شامل کپک، جلبک، آلایندههای موجود در هوا و حتی مواد شیمیایی که باعث بو میشوند را تجزیه میکنند. ترکیبات تولید شده در اثر تجزیه این آلودگیها عمدتا برای محیط زیست مفید هستند و یا در بدترین حالت تاثیر منفی کمی بر محیط زیست میگذارند.
بتن خود تنظیم شونده یکی دیگر از انواع بتن هوشمند است. ویژگی خود تنظیم شدگی در این بتنها به معنای توانایی بتن در واکنش مناسب به تغییرات بارگذاری یا محیطی است. بتنهای خود تنظیم نیز شامل انواع مختلفی میشود که از مهمترین آنها میتوان به بتنهای خود تنظیم حرارتی، بتنهای خود تنظیم رطوبتی و بتنهای خود میرایی اشاره کرد. بتنهای خود تنظیم آسیبهای وارد شده از حوادث مختلف را کاهش میدهند، آسایش و راحتی افرادی که از سازههای ساخته شده با این نوع از بتنها استفاده میکنند را افزایش و پایایی و عملکرد سازه را ارتقا میدهد. کاربردهای بسیار گستردهای برای این نوع از بتنهای هوشمند در سازههای مهندسی عمران به ویژه برای ساختمانهای بلند، پلهای بزرگ، خطوط راه آهن پرسرعت و نیروگاههای اتمی در نظر گرفته شده است.
بتن خودتراکم، بتن تازهای است که از سه ویژگی، توانایی جریان یافتن تحت وزن خود، پر کردن فضای موردنیاز یا قالب به طور کامل و ایجاد یک مخلوط چگال و به اندازه کافی همگن را بدون نیاز به عملیات تراکم همزمان برخوردار است. از مزایای بتن خود تراکم میتوان به افزایش سرعت اجرای بتن ریزی و در نتیجه کاهش زمان ساخت سازه و صرفه جویی اقتصادی به ویژه در المانهای افقی مانند دالها، فراهم کردن امکان بتنریزی در شب در مناطق شهری، امکان ساخت سازههای بتنی ویژه، مانند بتنریزی در زیر آب اشاره کرد.
بتن خود حسگر که خود احساس نیز خوانده میشود یکی دیگر از انواع پرکاربرد بتن هوشمند است. بتن خود حسگر میتواند بدون نیاز به جاگذاری یا اتصال حسگر یا کنترل از راه دور، خود را پایش کند. در مقایسه با مواد سازهای معمولی که نیاز به حسگرهای اضافی برای پایش یا ردیابی هست، بتن خود حسگر به دلایل همچون حساسیت بالا، خاصیت خوب مکانیکی، سازگاری طبیعی، نصب و نگهداری آسان بسیار مورد توجه قرار گرفته است. بتن خود حسگر میتواند برای بررسی سلامتی سازهای، ردیابی ترافیک و امنیت مرزی و نظامی به کار رود. مواد به کار رفته در ساخت بتن خود حسگر به سه دسته ماتریکس یا زمینه، فیلر یا پرکننده و مواد کمک کننده به پراکنش (برای نشان دادن میزان و درجه پراکندگی) فیلر تقسیم می شوند.
شرکت آمود آژند اندود (A3) به عنوان یکی از شرکت های پیشرو در ارائه خدمات نوین در حوزه بتن، مفتخر است که اولین تولید کننده بتن شفاف در ایران نام گرفته است. این شرکت در طول فعالیت خود با بهره گیری از نیروهای جوان و متخصص همواره به دنبال ترکیب هنر و فناوری بوده است و حاصل آن تولید محصولاتی معمارانه از جمله پنل بتنی شفاف با استفاده از آخرین تکنولوزی بتن است. این محصول با استفاده از طرح اختلاط مخصوص به خود و افزودن فیبر نوری به بتن تولید میشود و قابل استفاده در تمامی سطوح داخلی و خارجی است.